Xem nhanh bài viết
Quai bị là một căn bệnh dễ mắc, dễ lây lan, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên. Triệu chứng điển hình của bệnh quai bị là viêm tuyến mang tai.
Tuy nhiên, bên cạnh đó bệnh quai bị còn có thể gây ra nhiều biến chứng khác như làm tổn thương thần kinh, nhồi máu phổi, viêm tụy, viêm buồng trứng…Trong đó biến chứng nặng nề nhất đó là gây vô sinh ở nam giới. Hãy cùng Bí Quyết Vàng tìm câu trả lời cho câu hỏi “vì sao bệnh quai bị lại dẫn đến vô sinh?” ngay trong bài viết dưới đây nhé.
Cơ chế gây bệnh của bệnh quai bị
Bệnh quai bị là căn bệnh có trên toàn thế giới và chỉ xuất hiện ở người. Lứa tuổi thường bị quai bị nhất là ở trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên, cũng có những trường hợp người lớn mắc bệnh quai bị nhưng tỷ lệ này thường khá thấp.
Quai bị là căn bệnh gây ra bởi virus lây truyền qua đường hô hấp, đường ăn uống, qua những giọt nước bọt khi bệnh nhân nói, ho, hắt hơi. Riêng vấn đề lây qua đường phân và nước tiểu thì hiện vẫn chưa có bất kỳ xác nhận nào dù cho virus quai bị có khả năng tồn tại trong nước tiểu từ 2-3 tuần.
Khi bị nhiễm bệnh virus sẽ nhân lên trong khoang tỵ hầu và hạch bạch huyết. Sau khoảng 12-15 ngày nhiễm bệnh virus sẽ tăng cao trong huyết thanh và lan ra các cơ quan khác. Thời gian lây là khoảng 6 ngày trước cơn toàn phát sưng tuyến mang tai cho đến 2 tuần sau khi có các triệu chứng bệnh lý.
Biểu hiện rõ nhất của bệnh quai bị là sốt và sưng một hoặc cả hai bên tuyến mang tai. Ngoài tuyến mang tai thì một số cơ quan khác như tuyến nước bọt, màng não, tuyến sinh dục (tinh hoàn hoặc buồng trứng) cũng có thể đồng thời bị viêm.
Xem thêm: Bí quyết chữa bệnh tiểu đường
Ảnh hưởng của bệnh quai bị đến khả năng sinh sản của nam giới
Viêm tinh hoàn là biến chứng nguy hiểm và thường gặp của bệnh quai bị xảy ra ở nam giới sau tuổi dậy thì. Tỉ lệ xuất hiện biến chứng viêm tinh hoàn là khoảng 20-35%. Khi tinh hoàn bị viêm người bệnh sẽ cảm thấy tinh hoàn bị đau, sưng to và thường đi kèm với sốt. Sau đó, quá trình teo tinh hoàn sẽ diễn tiến trong khoảng 50% những bệnh nhân này. Những trường hợp còn lại sau khi viêm tinh hoàn thì quá trình sinh tinh có thể trở lại như bình thường.
Không chỉ riêng ở nam giới mà bệnh quai bị cũng có thể gây ảnh hưởng đến buồng trứng của nữ giới. Tuy nhiên, biến chứng viêm buồng trứng ở phụ nữ bị quai bị thường rất hiếm gặp và ít ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Thường thì quá trình teo tinh hoàn sẽ diễn tiến trong khoảng từ 1-6 tháng sau đợt viêm cấp tính. Lúc này, quá trình sinh tinh sẽ giảm dần và có thể mất hẳn. Teo mô tinh hoàn có thể là do tác động trực tiếp của virus hoặc thứ phát do thiếu màu cục bộ trong quá trình mô bị viêm, phù. Nếu người bệnh bị viêm cả 2 bên tinh hoàn thì sẽ có thể dẫn đến vô sinh hoàn toàn. Tỷ lệ này thường là khoảng 15%.
Tóm lại, nam giới sau khi dậy thì cần đặc biệt chú ý nếu bị quai bị để tránh dẫn đến biến chứng viêm tinh hoàn. Bệnh quai bị có kèm viêm tinh hoàn có nhiều khả năng dẫn đến vô sinh, đặc biệt là khi người bệnh bị viêm cả 2 bên tinh hoàn. Thường thì quá trình teo tinh hoàn sẽ diễn biến từ từ sau đợt viêm cấp tính nên nam giới có thể đến các trung tâm điều trị vô sinh xin trữ lạnh tinh trùng khi chất lượng tinh trùng chưa giảm nhiều. Việc lưu trữ tinh trùng nên được thực hiện ở những thanh niên chưa lập gia đình hoặc chưa có con.
Biện pháp phòng chống biến chứng khi bị quai bị
Để phòng bệnh quai bị, khi trẻ được 1 tuổi cha mẹ nên cho trẻ tiêm vacxin phòng quai bị. Những người bị quai bị không nên tự chữa tại nhà mà bên vào viện khám và điều trị, đồng thời nên cách ly với mọi người xung quanh để tránh lây bệnh. Nhất là những bé trai chưa từng bị quai bị thì nên tránh tiếp xúc với những người bị quai bị.
Khi bị quai bị người mắc bệnh nên được cách ly 2 tuần kể từ khi phát hiện bệnh, vệ sinh răng miệng, ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa, đắp khăn ấm lên vùng bị sưng để giảm đau và có thể dùng Paracetamol để hạ sốt. Trường hợp nam giới bị viêm tinh hoàn thì nên mặc quần lót để nâng tinh hoàn, giảm đau, nghỉ ngơi nhiều hơn và hạn chế vận động.
Một số trường hợp bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh dùng corticoid đúng liều, quan trọng nhất là dùng liều lớn để khởi đầu và giảm dần trong 7-10 ngày. Ngoài ra, nếu tinh hoàn bị chèn ép nhiều bác sỹ có thể sẽ chỉ định tiến hành phẫu thuật để giải áp.
Hy vọng với những thông tin mà Bí Quyết Vàng vừa chia sẻ tại chuyên mục bí quyết sống khỏe giúp cho bạn cách phòng và chữa bệnh quai bị cũng như hiểu được vì sao quai bị lại có thể gây ra vô sinh ở nam giới, từ đó có cách xử lý phù hợp.
